نام گونه:
نام انگلیسی: Griffon Vulture
نام علمی: Gyps fulvus
نام فارسی: دال (کرکس) معمولی
خصوصیات ظاهری
اندازه(طول بدن): ۹۵ تا ۱۱۰ سانتی متر
وزن: ۶ تا ۱۱ کیلوگرم
طول بال: ۲۴۰ تا ۲۸۰ سانتی متر
طول عمر: تا ۳۷ سال در اسارت
رده‌بندی:
Kingdom: Animalia
Phylum: Chordate
Class: Aves
Order: Accipitriformes
Family: Accipitridae
Species: Gyps Fulvus
دالی درشت جثه با بالهای پهن و دراز با شاهپرهای نخستین گسترده، شبیه به انگشتانی بلند است كه سری كوچك و دمی كوتاه و چهار گوش دارد. كمی كوچكتر از «دال سیاه» است و نسبت به «هما» بالها و دم كوتاهتری دارد. نر و ماده همشكل و فاقد تغییرات فصلی هستند. در پرندۀ بالغ سر و گردن با پرهای ریز و كوتاهی به رنگ سفید مات پوشیده شده و شنلی سفید در اطراف گردن دارد. بدن و پوشپرهای بالها كرم تا قهوه ای مایل به زرد كمرنگ هستند و در تضاد با رنگ سیاه شاهپرهای پرواز و پرهای دم به خوبی نمایان است. منقار زرد و قاعدۀ نیم نوك بالایی در اطراف سوراخ بینی سیاه است. پرندۀ نابالغ شبیه به پرندۀ بالغ است ولی رنگ كلی بدن آن قهوه ای تیره تر است. همچنین منقار خاكستری و شنل اطراف گردن به رنگ قهوه ای كمرنگ دیده می شود
Photo: Reza Aliasl
رده حفاظتی
IUCN اندازه کل جمعیت کرکس معمولی را 640000تا 688000 فرد بالغ ثبت کرده است. به طور کلی ، در حال حاضر این گونه به عنوان حداقل نگرانی (LC) طبقه بندی می شود و امروزه تعداد آن در حال افزایش است. در فهرست پرندگان حمایت شده ایران قرار داشته و دارای ارزش حفاظتی است.
زیستگاه - عادات و رفتار
در مناطق مرتفع و كوهستانی، دره های باز و استپها و بیابانهای خشك به سر می برد. پرنده ای به نسبت اجتماعی است و در زمان تغذیه از لاشه ها به طور دسته جمعی دیده می شود. پروازی پر تحرك با بال زدن های قوی و آرام دارد. با بالهایی باز و بالاتر از سطح بدن بال بازروی می كند و هنگام پرواز گردن بلندش را به طور كامل به داخل شنل گردنی سفیدش فرو می برد.
تغذیه
گوشتخوار و لاشه خوار هستند ، به طور معمول از بافت‌های نرم (ماهیچه ها و احشا) لاشه‌های پستانداران متوسط تا بزرگ، وگاهی گاوها و گوسفند‌های زخمی یا ضعیف تغذیه می‌کنند. به دلیل داشتن گردن دراز به راحتی می‌تواند به قسمت‌های مختلف بدن لاشه دسترسی پیدا کند.
لانه‌سازی – تولید مثل
جوجه آوری از اواخر بهمن تا اواسط اسفند و با تشكیل كلنیهای كوچك در پرتگاهها و دره های دارای بیرون زدگیهای صخره ای آغاز می شود. تك همسر است و آشیانه اش تودۀ مسطحی از شاخه ها و ساقه هاست كه در شكاف صخره ها و غارها، گاهی در لبۀ صخره ها بنا می كند. یك تخم نیمه بیضی كوتاه، صاف، سفید رنگ، 54 تا 48 میلی متر می گذارد. تفریخ تخمها 92.4 × 69.7 با خالهای پراكنده قرمز قهوه ای و به ابعاد روز به طول می انجامد. جوجه ها در بدو تولد پوشیده از كرك، تا حدی ناتوان و برای تغذیه وابسته به والدین هستند و در ابتدا توسط غذای نیمه هضم شده و برگردانده شده در كف آشیانه تغذیه می شوند. روزگی قادر به پرواز می شوند و آشیانه را ترك می كنند
پراکنش جهانی
این گونه دارای پراکنش بسیار وسیعی است، در سراسر خاور میانه ، شمال آفریقا و اروپا ، از هند تا پرتغال و اسپانیا دیده می‌شوند. بیشترین جمعیت آن در اسپانیا وجود دارد، که بیش از سه چهارم جمعیت اروپا را تشکیل می دهد. در کشورهای مصر، اسراییل، اردن، فلسطین، عربستان سعودی، ترکیه و یمن زادآوری دارند.
پراکنش در ایران
به صورت پراكنده مقیم رشته كوه‌های مهم كشور از آذربایجان در شمال غرب تا رشته كوه‌های البرز، ارتفاعات استان خراسان، رشته كوه‌های زاگرس، بلندی‌های استان كرمان و كوه‌های مكران تا مرز پاكستان است.
جهت کمک به حفاظت از این گونه، لطفا مشاهدات خود را ثبت کنید ثبت مشاهدات
منابع
http://www.iucnredlist.org
http://datazone.birdlife.org/
https://www.4vultures.org/vultures/griffon-vulture/
http://animalia.bio/griffon-vulture
خانه 
مشاهدات 
خبرنامه 
بازگشت